By Kolekcjoner 
Kolekcjonerskie dowody osobiste stały się zmorą dla polskich służb porządkowych i kryminalnych, głównie z powodu ich łatwej dostępności w Internecie. Zanim wprowadzono odpowiednie regulacje prawne, można było bez większych problemów kupić taki dokument w sieci. Wystarczyło wpisać odpowiednią frazę w wyszukiwarkę, a na ekranie pojawiała się lista sklepów oferujących takie produkty. Ceny „kolekcjonerskich dowodów” wahały się od 200 do 500 złotych.
Biznes Kolekcjonerskich Dowodów
Internet oferuje niemal wszystko, w tym kolekcjonerskie dowody osobiste. Do niedawna były one dostępne jak na wyciągnięcie ręki. Producenci i dystrybutorzy takich dokumentów zarzekali się, że służą one jedynie „kolekcjonerom”. Jednak rzeczywiste przeznaczenie było inne – fałszywe dokumenty służyły do zmiany tożsamości i wyłudzania pożyczek oraz innych usług wymagających weryfikacji tożsamości. Najdroższe z tych „dokument kolekcjonerski” były niemal identyczne z oryginałami, co czyniło je trudnymi do odróżnienia.
Zmiany Prawne
12 grudnia 2018 roku Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę, która weszła w życie 12 lipca 2019 roku, zakazującą produkcji, sprzedaży i magazynowania kolekcjonerskich dowodów osobistych. Ustawa ta stanowiła przełom w walce z nielegalnym biznesem fałszerzy dokumentów. Na mocy nowego prawa produkowanie, oferowanie, zbywanie lub przechowywanie w celu zbycia replik dokumentów publicznych podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Definicja Kolekcjonerskiego Dowodu Osobistego
Kolekcjonerski dowód osobisty to falsyfikat najważniejszego dokumentu tożsamości w Polsce. Jego producenci twierdzili, że jest przeznaczony dla kolekcjonerów, ale faktycznie służył do wyłudzania pożyczek i innych produktów finansowych. Najbardziej zaawansowane podróbki były trudne do odróżnienia od prawdziwych dowodów osobistych, zawierały hologramy i były czułe na światło ultrafioletowe.
Obecna Podstawa Prawna
Ustawa z dnia 22 listopada 2018 roku o dokumentach publicznych jednoznacznie zakazała handlu kolekcjonerskimi dowodami osobistymi. Dokumenty te są uznawane za repliki dokumentów publicznych, jeśli ich wielkość wynosi od 75% do 120% oryginału. Dowody osobiste są dokumentami publicznymi kategorii pierwszej, co oznacza, że ich wytwarzanie i ochrona podlegają szczególnym środkom bezpieczeństwa.
Posiadanie Kolekcjonerskich Dowodów Osobistych
Chociaż produkcja i handel kolekcjonerskimi dowodami osobistymi są zakazane, ustawa nie wspomina o posiadaniu i użytkowaniu takich dokumentów. Niemniej jednak użycie fałszywego dowodu jako prawdziwego jest nielegalne według kodeksu karnego. Użycie falsyfikatu do oszukiwania sprzedawców lub instytucji finansowych jest trudne do wykrycia, ponieważ dokumenty te są niemal identyczne z oryginałami.
Legalne Użycie Kolekcjonerskiego Dowodu Osobistego
Prawo nie przewiduje legalnych okazji do użycia kolekcjonerskiego dowodu osobistego, poza użytkiem własnym, np. jako zabawki dla dziecka. W praktyce większość fałszywych dowodów jest nabywana w celu podszywania się pod inną osobę lub zatuszowania własnej tożsamości.
Ochrona Danych Osobowych
Najwięcej szkód powodowanych przez oszustów korzystających z kolekcjonerskich dowodów osobistych dotyczy wyłudzeń pożyczek. Aby uniknąć takiej sytuacji, należy chronić swoje dane osobowe, szczególnie te znajdujące się na dokumentach tożsamości. Dokumenty takie jak dowód osobisty, paszport, karta pobytu czy książeczka żeglarska zawierają poufne informacje, które mogą zostać wykorzystane do wyrobienia fałszywego dokumentu.